Onbezorgd, zorgeloos, onbekommerd
…kan dat na de diagnose kanker eigenlijk nog wel?
Vaak zeggen mensen in onze training door! na kanker: ‘ik verlang weer zo naar het onbezorgde, maar die tijd komt nooit meer terug’.
Ik snap volkomen waar deze uitspraak vandaan komt na alles wat iemand die de diagnose kanker heeft gekregen doorheen moet. Is het dus wel mogelijk na kanker weer onbezorgd in het leven te staan? Het antwoord voor mij is: ja!
Om dat te bereiken en weer ten volle momenten van onbezorgdheid te kunnen ervaren, heb je naar mijn mening twee zaken nodig: ‘tijd’ en leven in het ‘hier en nu’.
Tijd heelt alle wonden
Het gezegde ‘tijd heelt alle wonden’, is niet voor niets ooit een gezegde geworden. De kern hiervan is werkelijk waar. Het kost tijd om vertrouwen opnieuw op te bouwen. Het is niet gek dat je je in de steek gelaten voelt door je eigen lijf. Ik voelde me zeven jaar geleden zo verraden door mijn lijf. Ik dacht dat ik goed voor mijn lijf zorgde. Ik sportte vijf tot zes keer in de week, at gezond, had een leuk leven met lieve mensen om me heen, een uitdagende en leuke baan.
En toen voelde ik ineens dat knobbeltje in mijn borst. Van de een op de andere dag was alles anders en belandde ik op de afdeling oncologie. Vol ongeloof en als in een waas ging ik van het ene onderzoek naar het andere, kreeg ik de diagnose kanker en ging ik mijn behandelingen in. Na de behandelingen dacht ik: zo nu ben ik klaar, maar niets was minder waar. Toen had ik pas de tijd dat ik kon gaan verwerken wat er was gebeurd. Bij elk telefoontje met in de display ‘anoniem’ stond mijn hart stil en was ik overtuigd dat het ziekenhuis me belde met slecht nieuws. Bij elk pijntje in mijn rug, borst of longen dat langer dan een dag duurde, dacht ik dat ik uitzaaiingen had. Iemand kon de knop van angst heel makkelijk bij mij activeren. De angstknop was zo groot, dat je die bijna niet kon missen. Als die werd ingedrukt, dan werd ik letterlijk bevangen door angst.
De tijd waarin ik elke drie maanden controles had en de uitslagen steeds positief waren, mijn conditie weer opbouwde, beetje bij beetje de draad van het leven weer op kon pakken, kwam het vertrouwen in kleine babystapjes terug. Elk stapje, hoe klein ook, is er een. Blijf dat in het hele proces goed zien. Het heeft ervoor gezorgd dat ik weer leerde luisteren naar mijn lijf. Achteraf besef ik me dat ik dat veel beter ging doen dan voor de diagnose. Ik moest bijvoorbeeld sporten in plaats van dat ik mocht gaan sporten. Beetje bij beetje kon ik steeds vaker momenten ervaren van onbezorgdheid. Met alles wat er was.
Aan jou de keuze
Weer wat meer onbezorgd durven te zijn, is ergens ook een kwestie van een keuze.
Zeven jaar geleden kon ik er niets mee als iemand tegen me zei: ‘ja, ik weet ook niet of ik nu kanker heb.’ Nee, dat klopt, maar ik heb het al wel gehad. Of als iemand zei: ‘Niets is zeker. Ik kan nu ook de straat oversteken en onder een auto komen.’ Ja, ook die klopt. Maar hebben mensen die dat zeggen de dood al eerder in de ogen gekeken? Volgens mij zijn het met name uitspraken die uit de ratio komen. Daar zit geen gevoel bij. Niets mis mee, want ratio kan je enorm helpen. Toch geloof ik dat ratio het uiteindelijk niet kan winnen van je gevoel.
Hier en nu
Maar we hebben wel degelijk een keuze. Ik kan me nu nog steeds elke dag laten leiden door angst. Dat wordt dan laten leiden met lange ‘ij’. Dat gaat me in het hier en nu niet veel verder brengen. Dus door me bewust te zijn dat ik me verbond met angst, had ik ineens een keuze: Blijven verbinden met angst of me gaan verbinden met vertrouwen. De eerste stap was hiermee gemaakt: ik was me bewust geworden dat ik me verbond met angst. En doordat ik me er bewust van was, kon ik het veranderen. Dat vraagt om geduld, liefdevol naar jezelf zijn, aandacht, tijd en veel oefenen. Net zoals je niet van de een op andere dag gespierd bent als je begint met sporten.
Wat helpt om je niet meer te verbinden met angst, is door in het hier en nu te stappen. In het verleden zitten de herinneringen (mooie en minder mooie) en over de toekomst maak je plannen, kun je lekker over dagdromen of die kun je met angst en beven tegemoet gaan. Dat zijn keuzes. In het hier en nu is er geen angst voor dat wat gaat komen, want de toekomst is er nog niet. Je bent in het hier en nu. Er is geen verleden, want je bent hier en nu. Het vraagt echt wel oefening om zo in het leven te gaan staan. Maar het kan. Je kunt genieten van dat wat er nu is. En dat levert een eerste onbezorgd momentje op.
Tijdens de behandelingen en na de behandelingen had ik ook zeker van deze momenten. Vaak waren dat momenten van dankbaarheid. Als mijn lieve ouders na elke spannende uitslag weer op de stoep stonden, als mijn schoonouders lekker voor ons kookten, als mijn vriendinnen me mee namen voor een gezellige lunch, als we met vrienden de slappe lach hadden. Maar ook als ik na een chemo weer een rondje door het bos liep, ik genoot van prachtige muziek als ik boven op bed lag om uit te rusten, een lief briefje op mijn bed vond van de kinderen. En ja, natuurlijk werden deze momenten regelmatig afgewisseld met momenten van zorgen. Meer dan logisch toch? Het kan naast elkaar bestaan.
Drie weken na de laatste chemo gingen we op vakantie naar Zuid-Frankrijk.
Mijn lijf heeft, net zoals bij velen anderen die behandeld zijn voor kanker, het aardig te verduren gehad na alle chemo’s en operaties. Mijn vertrouwen in mijn lijf had een flinke knauw gehad (verleden), maar op de camping in Zuid-Frankrijk (in het hier en nu) tijdens onze vakantie, kon ik enorm genieten van wat er op dat moment was: Van het weer kunnen wandelen door de prachtige omgeving, van mijn fijne gezin, van de eerste haren die weer begonnen te groeien op mijn hoofd. Er waren zelfs momenten dat ik zorgeloos op het terras zat en enorme lachbuien had met vakantievrienden die we hadden ontmoet. Het zware deken dat afgelopen maanden over mij heen had gelegen viel af en toe spontaan van me af en voelde ik me echt weer zorgeloos.
Dankbaar zijn
Hoe slecht het er ook voor staat, ook al zit je midden in de ellende: je hebt altijd de keuze te kijken naar wat wél goed gaat. Er is altijd wel iets op te noemen waar je dankbaar voor bent. Dankbaar dat je fijne mensen om je heen hebt, dankbaar voor de nieuwe dag die is aangebroken, dankbaar voor een prachtige vlinder die voorbij vliegt, dankbaar voor het zelfhelende vermogen van je lijf, dankbaar dat je kunt zien, horen, ruiken, proeven. Verbind je met het gevoel van dankbaarheid en de prachtige energie die door je lijf stroomt. Alleen dat al is helend en draagt bij dat je weer zorgeloze momenten kunt beleven. Ik zeg niet dat er geen angstige momenten meer zullen komen. Er is geen licht zonder donker, het hoort bij elkaar. Blijf wel ook het licht zien, in wat voor donkere tijden je ook zit.
Zorgeloos in donkere tijden
En hoe kun je dan ook zorgeloos zijn als je op een spannende uitslag zit te wachten? Heel eerlijk, dat vind ik een lastige. Laat me weten als jij hiervoor de perfecte oplossing hebt.
Ik heb wel een aantal tips hoe je daarmee om kunt gaan. Het voelt echt anders als je op spannende uitslag zit te wachten en je het gevoel hebt dat het zwaard van Damocles boven je hoofd hangt. Lekker makkelijk kletsen om dan in het hier en nu te zitten. Maar heel sec gezien: het zwaard dat eventueel gaat vallen, valt niet nu, maar in de toekomst. Toch snap ik dat het dan lastig is om in het nu te leven.
Niet wegstoppen
Wat ik in dat geval aanraad is: Stop het niet weg. Ik vergelijk het vaak met een bal die je onder water duwt. Naar die onderduwende bal gaat alle aandacht en energie toe. Het kost je enorm veel kracht te voorkomen dat de bal niet omhoog schiet. Probeer daarom in plaats van de bal met alle macht onder water te duwen, de bal naast je mee te laten ‘dobberen’. Je ongerustheid of angst mag er gewoon zijn. Doordat het er al gewoon mag zijn, hoef je niet meer met alle macht de bal naar beneden te duwen. Dat scheelt al een hele hoop negatieve energie. Het krijgt daarmee niet 24/7 jouw volledige aandacht.
Afleiding
Zoek afleiding, zodat je niet blijft piekeren. Je kunt bijvoorbeeld je gedachten en gevoelens opschrijven, gaan tekenen, wandelen of op bezoek gaan bij een fijne vriend(in), een feel good film kijken, fijne muziek opzetten, koken, etc.
Een mooie oefening die je kunt doen om de dag af te sluiten voordat je gaat slapen, is jezelf de vraag te stellen: Waar ben ik dankbaar voor vandaag?
‘Laat achter je wat was, laat gaan wat moet, laat zijn wat is.’
Liefs, Nienke